Basketbol Tarihi ve Türkiye’de Basketbol

MAYALAR MERMER ÇEMBERE, NAISMITH SEPETE ATMIŞ TOPU

Maya kabilesinin Tlahiotenie oyunundan esinlediği düşünülen Dr. James Naismith, Amerika?nın Sprinfield eyaletinde beden eğitimi öğretmenliği yaparken uzun yıllardır hayalinde yaşattığı bu sportif oyuna son şeklini verir. Spor Salonunun karşılıklı duvarlarına asılan tahtadan yapılma sepetlere topu sokma esasına dayalı olan bu oyun, ilk olarak atlet ve beyzbolculara iyi bir kış antrenmanı olarak tasarlanır. Duvara asılı sepetlere topu atma hedefinden dolayı da Naismith oyununa sepet topu anlamına gelen basketbolu seçer.

KISA SÜREDE TÜM AMERİKAYA YAYILDI, FRANSADA BEĞENİLMEDİ

1892 yılında Springfield eyaletinde doğan basketbol sporu kısa sürede Amerikanın dört bir yanına yayılır ve iki sene içinde Amerikadaki okulların başlıca spor dallarının arasına girer. Liselerde ve Üniversitelerde gençler tarafından oldukça yoğun ilgi gören basketbol semtlerdeki jimnastik salonlarına kadar girerek taraftar kitlesini daha da arttırır. Amerikalılar tarafından çok sevilen basketbol için en önemli adım ise 1897 yılında atılır. Ülkelerinde yeni doğan bu spor için milli bir şampiyona organize eden Amerikalılar böylece bu sporun kıtada daha da yaygınlaşmasını sağlar. Basketbol, doğumunun henüz birinci yılını doldurmadan ise bu kez Avrupaya sıçrar. Futbolun da yeni yeni oynanmaya başladığı Avrupadaki ilk basketbol deneyimi Fransada yaşanır.. Parisde bir spor salonunda deneme amaçlı oynanan maçta basketbolu beğenmeyen ve sevmeyen Avrupalılar bu spor dalını çabuk unutarak tarihe gömerler. Amerikanın bu yeni spor dalını diğer dünya ülkelerine sergilemeleri ise 1904 yılında olur. Bu yıl da düzenlenen St Louis Olimpiyat oyunlarında basketbola gayri resmi olarak yer veren Amerikalılar kulüp takımları arasında düzenledikleri maçlarla basketbolu diğer ülkelere de tanıtırlar. Bu olimpiyat oyunlarından sonra ise Amerikanın en büyük salonlardından biri olan New Yorktaki Madison Square Garden kapılarını basketbola açar.

AVRUPALILARIN BEĞENMEDİĞİ BASKETBOL UZAKDOĞUDA HASTALIK OLDU

1904 yılında Amerikada yapılan Olimpiyat oyunlarına uzaklık nedeniyle çok fazla ülke katılmasa da Basketbolun şöhreti uzakdoğuya kadar yayılır. 1913 yılında ilk kez düzenlenen bir basketbol turnuvasında Filipin birinci olurken, Çinde ikinciliği alır. Avrupada ise basketbolun sevilmesi askerler aracılığı ile olur. Birinci Dünya Savaşında sık sık diğer ülkelerin askerleri ile basketbol maçları yapan Amerikalı askerler bu sporun Avrupada sevilmesinde başrolü oynarlar. Bunun sonucu olarak 1919 yılında Pariste İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya ve Amerikalı askerlerin katılımıyla ilk kez basketbolda uluslar arası bir turnuva düzenlenir. Amerikanın kazandığı bu turnuvayı 1922 yılında yine Fransda düzenlenen ilk uluslar arası bayan basketbol turnuvası izler.

VE FIBA KURULUYOR

Atlet ve Beyzbolcuların kış antrenmanı için geliştirilen ancak kısa sürede geniş bir çevrede sevilerek uygulanan Basketbolda uluslararası bir federasyon ihtiyacı 1932 yılında giderilir. Arjantin, Çekoslavakya, İtalya, Letonya, Portekiz,Rolanya ve İsviçre bir araya gelerek Uluslar arası Basketbol Federasyonu FIBAyı kurar ve ilk başkanlığa da İsviçreli Leon Bouffard getirilir. Fibanın kuruluşunun ardından ise ilk Avrupa Şampiyonası 1935 yılında Cenevrede düzenlenir ve birinciliği Letonya, ikinciliği İspanya, üçüncülüğü ise Çekoslavakya kazanır.

İLK OLİMPİYATLAR VE İLK DÜNYA ŞAMPİYONASI

Daha önce Amerikalıların 1904 St Louis Olimpiyatlarında gayri resmi olarak olimpiyatlara koyduğu basketbol branşı, bu kez 1936 yılında resmi olarak olimpiyat oyunlarında yer alarak olimpik spor ünvanına sahip olur. Berlin’de düzenlenen olimpiyat oyunlarına her ne kadar damgasını Adolf Hitler ve Amerikalı atlet Jesse Owens vursa da Basketbol ilk kez yer aldığı olimpiyat oyunlarında taraftar kitlesini biraz daha arttırır. Bu tarihten itibaren olimpiyat sporu ünvanını alan Basketbol ilk Dünya Şampiyonasını düzenlemek için 1950 yılına kadar beklemek zorunda kalır. Araya giren ikinci dünya savaşı ile diğer spor branşlarında olduğu gibi gerileme yaşayan Basketbolda, dünya savaşından sonra ilk Dünya Şampiyonasını Arjantinde düzenliyordu. Buenos Airesde organize edilir ve ilk dünya şampiyonu ünvanını final maçında Fransayı 66-41 mağlup eden Arjantin alır.

VE TÜRKİYEDE BASKETBOL

Amerikada başlayarak yavaş yavaş tüm dünyaya yayılan basketbol ateşinin ülkemize gelmesi ise çok geçmeden olur. Amerikalılar 1904 yılında St.Louis Olimpiyatlarında gayri resmi olarak düzenledikleri basketbol turnuvası ile bu sporu dünyaya tanıtmaya çalışırken, Türkiye?de ilk basketbol müsabakası aynı tarihte İstanbul Robert Koleji Spor Salonunda oynanır. Robert Koleji Beden Eğitimi öğretmeninin girişimleri ile yapılan basketbol müsabakaları bu öğretmenin ülkesine dönmesi sonucu 1911 yılına kadar raflara kalkar. Bu tarihte Galatasaray Lisesinde Beden Eğitimi Öğretmeni olan Ahmet Robenson tarafından yeniden canlandırılan basketbol, bir maçta tüm oyuncuların sakatlanması ile yeniden hem kalplerden hem salonlardan ırak kalır.

İLK BASKETBOL FAALİYETİ FENERBAHÇEDE

Bugüne kadar gelen kayıtlara göre kulüp bazında basketbol çalışmaları yapan ilk kulüp Fenerbahçedir. 1907 yılında kurulan Fenerbahçe kulübü basketbol şubesini de 1913 yılında açar. 1920 yılında yapılan girişimler sonucunda daha bilinçli oynanmaya başlayan basketbolda ilk ciddi karşılaşma 1921 yılında Cağaloğlu Öğretmen Lisesi Bahçesinde Amerika ile Türkiye arasında oynandı ve Amerikalılar bu maçı 18-14 kazandı.

İSTANBUL LİGİ KURULUYOR

Türkiye’de de önemli bir taraftar kitlesine sahip olan basketbol?un ilk lig müsabakaları 1927 yılında başlar. İstanbul Basketbol Mıntıkası takımının kurulması ve bu takımın öncülüğünde düzenlenen İstanbul Ligi Kurtuluş, İstanbul Maccabi, Barkhoba, Beyoğluspor, Protkeba ve İtalyan Kartal takımlarından oluşur ve Maccabi takımının rakiplerine mutlak bir üstünlüğü vardır. 1933 yılında kurulan Türk Spor Kurumu öncülüğünde resmi müsabakalar oynanmaya başlar ve ilk yıllar Galatasaray takımının üstünlüğünde geçer.

İLK TÜRKİYE ŞAMPİYONASI ve İLK DEPLASMANLI LİG

Sadece illerde lig birinciliği statüsünde oynanan Basketbol 1946 yılında o zamanki adıyla Spor Oyunları Federasyonu Başkanlığına getirilen Vedat Abut tarafından Türkiye Şampiyonasına çevrilir. İstanbul, İzmir ve Ankara takımlarının katılımı ile düzenlenen ilk şampiyonada Beykoz ilk Türkiye Şampiyonu olarak tarihe geçer. 1966 yılında ise Türk basketbolu yeni bir çehreye kavuşur. Faik Gökay Başkanlığındaki Basketbol Federasyonu tarafından hazırlanan bir talimatla ilk kez Deplasmanlı Basketbol ligi uygulanmaya başlar ve Alınordu Deplasmanlı ligin ilk şampiyonu olur.

BASKETBOLUN İLK KURALLARI

1892 yılında Dr.James Naismith tarafından bulunan basketbol oyununun ilk kuralları da bu yıllarda yazılır. İşte 1937 yılına kadar yürürlükte kalan basketbolun kurallarından bazı maddeler.

  • Oyun 7 kişilik iki takım arasında oynanır.
  • Oyun sırasında yapılan sayılara 3, faul atışından yapılan sayılara 2 puan verilir.
  • Top herhangi bir yöne iki elle ya da tek elle atılır.
  • Top yere bir ya da iki elle vurulur, yumrukla vurulmaz.
  • Oyuncu topla koşamaz, Topu yakaladığı noktadan atmak zorundadır.
Geri
Paylaş Facebook Twitter Google Whatsapp
Tüm Blog
  • Üretim

    Ürünlerimizi sizlere daha uygun fiyata sunmak için tüm ürünlerimizi dünya standartlarına uygun ve kaliteli şekilde üretmekteyiz.

  • Proje

    Müşterilerimizin ihtiyaç ve bütçesine göre özel projelendirme hizmetleriniz mimar ekibimiz tarafından dünya standartlarına uygun olarak yapılmaktadır.

  • Memnuniyet

    Kendi üretimimiz ve uygun fiyat politikasıyla müşterilerimize verdiğimiz değeri her geçen gün arttırarak devam ettiriyoruz.